Ni Louise Dumas
Ang Arkidiyosesis sa Cagayan de Oro, pinaagi ni Arsobispo Antonio J. Ledesma, D.D. nga mao ang nagpahigayon sa Climate Change Congress sa Pilipinas ug ang ACCESS, kasamtangang nagtambayayong uban sa nagkalain-laing grupo gikan sa mga tulunghaan ug mga ahensiya sa kagamhanan aron mugnaon ang Cagayan de Oro River Basin Management Council.
Ang Technical Working Group sa bag-ong namugna nga Konseho, nagkatigom niadtong petsa 30 sa Hulyo, 2010 sa SEARSOLIN aron paghisgut sa mga gamitong mga mapa aron matan-aw pag-ayo ug matun-an ang kahimtang sa suba sa Cagayan de Oro - gikan sa iyang tinubdan ngadto sa Macajalar Bay nga sa ingon makagama gilayon ang maong grupo og usa ka hiyograpiya sa Cagayan de Oro Riverbasin. Kining hiyograpiya gikinahanglan ihan-ay aron makahimo ang siyudad og mga lakang pagpangandam sa pag-abot unya sa mga kalamidad nga epekto sa mga pagka-usab sa Klima o Climate Change, sama sa pagbaha, pagkamala sa atong mga katubigan ug uban pa.
Ang mga institusyon nga mipasiugda og mga kasamtangang pagtuki mihatag sa ilang pasiunang mga pamahayag. Ang gitawag nga Ridge to Reef Initiatives (R3) mipasabot sa ilang mga paningkamot pagsunod sa giagian sa mga binanlas nga yuta nga nagsumikad sa nakutkot nga mga kabukiran sa Bukidnon. Apil usab sa maong pagtuki ang kahimtang sa Iponan River diin ang kanunay’ng pagkabanlas sa yuta sa kabukiran tungod sa pagbuhagay sa tubig inig baha nakadugang na sa gibana-bana nga 1000 cubic meters nga yuta sa Iponan River. Ang resulta usab sa gipahigayong mga “water tests” mipakita og 3000mg/L nga “suspended solids” sa pipila ka mga adlaw sa pagtuki. “Sa tibuok tuig, adunay mga 420 metric tons nga mga binanlas ang matapok sa Iponan River ug sa Macajalar Bay”, pamahayag ni Genaro P. Apog, ang nangulo sa Engineering Team. “Kini basi lamang sa mga resulta sa pagtuon sa ting-init ug siguradong mosamot pa ang gidaghanon niini sa panahon sa ting-ulan.”
Mihatag usab og mga pamahayag ang grupo sa Environmental Science for Social Change (ESSC) sa maong panagtigum sa Technical Working Group. Ilang gihulagway ang kahimtang sa atong kalasangan sa Amihanang Mindanao. Matud ni Rev. Fr. Pedro W. Walpole, SJ kinahanglan nato masabtan pag-ayo ang kalihukan ug tumong sa atong mga kalasangan. Adunay mahinungdanong papel ang mga kalasangan sa pag-apod-apod sa tubig. Midugang pagpasabot si Fr. Walpole nga makita sa atong kaagi sa nasud ang kakulangon sa ensaktong pagplano ug kakulangon sa implementasyon sa mga plano tali niini nga mga panghitabo.
Angay natong lantawon ang malukpanong pagkabanlas sa yuta sa mga kabukiran, ang pagkamabaw sa atong mga kasubaan ug ang mamahimong dakong kausaban sa hulagway sa palibot, Gikinahanglan nato ang malangkubon nga kasulbaran niini nga suliran.
Ang Arkidiyosesis sa Cagayan de Oro, pinaagi ni Arsobispo Antonio J. Ledesma, D.D. nga mao ang nagpahigayon sa Climate Change Congress sa Pilipinas ug ang ACCESS, kasamtangang nagtambayayong uban sa nagkalain-laing grupo gikan sa mga tulunghaan ug mga ahensiya sa kagamhanan aron mugnaon ang Cagayan de Oro River Basin Management Council.
Ang Technical Working Group sa bag-ong namugna nga Konseho, nagkatigom niadtong petsa 30 sa Hulyo, 2010 sa SEARSOLIN aron paghisgut sa mga gamitong mga mapa aron matan-aw pag-ayo ug matun-an ang kahimtang sa suba sa Cagayan de Oro - gikan sa iyang tinubdan ngadto sa Macajalar Bay nga sa ingon makagama gilayon ang maong grupo og usa ka hiyograpiya sa Cagayan de Oro Riverbasin. Kining hiyograpiya gikinahanglan ihan-ay aron makahimo ang siyudad og mga lakang pagpangandam sa pag-abot unya sa mga kalamidad nga epekto sa mga pagka-usab sa Klima o Climate Change, sama sa pagbaha, pagkamala sa atong mga katubigan ug uban pa.
Ang mga institusyon nga mipasiugda og mga kasamtangang pagtuki mihatag sa ilang pasiunang mga pamahayag. Ang gitawag nga Ridge to Reef Initiatives (R3) mipasabot sa ilang mga paningkamot pagsunod sa giagian sa mga binanlas nga yuta nga nagsumikad sa nakutkot nga mga kabukiran sa Bukidnon. Apil usab sa maong pagtuki ang kahimtang sa Iponan River diin ang kanunay’ng pagkabanlas sa yuta sa kabukiran tungod sa pagbuhagay sa tubig inig baha nakadugang na sa gibana-bana nga 1000 cubic meters nga yuta sa Iponan River. Ang resulta usab sa gipahigayong mga “water tests” mipakita og 3000mg/L nga “suspended solids” sa pipila ka mga adlaw sa pagtuki. “Sa tibuok tuig, adunay mga 420 metric tons nga mga binanlas ang matapok sa Iponan River ug sa Macajalar Bay”, pamahayag ni Genaro P. Apog, ang nangulo sa Engineering Team. “Kini basi lamang sa mga resulta sa pagtuon sa ting-init ug siguradong mosamot pa ang gidaghanon niini sa panahon sa ting-ulan.”
Mihatag usab og mga pamahayag ang grupo sa Environmental Science for Social Change (ESSC) sa maong panagtigum sa Technical Working Group. Ilang gihulagway ang kahimtang sa atong kalasangan sa Amihanang Mindanao. Matud ni Rev. Fr. Pedro W. Walpole, SJ kinahanglan nato masabtan pag-ayo ang kalihukan ug tumong sa atong mga kalasangan. Adunay mahinungdanong papel ang mga kalasangan sa pag-apod-apod sa tubig. Midugang pagpasabot si Fr. Walpole nga makita sa atong kaagi sa nasud ang kakulangon sa ensaktong pagplano ug kakulangon sa implementasyon sa mga plano tali niini nga mga panghitabo.
Angay natong lantawon ang malukpanong pagkabanlas sa yuta sa mga kabukiran, ang pagkamabaw sa atong mga kasubaan ug ang mamahimong dakong kausaban sa hulagway sa palibot, Gikinahanglan nato ang malangkubon nga kasulbaran niini nga suliran.
No comments:
Post a Comment