“Peacebuilding seminar” sa mga Obispo gipahigayon sa CDO

Professor John Paul Lederach (far left) shares his perspectives on forging peace in Mindanao with bishops and other participants. This seminar held in SEARSOLIN in Cagayan de Oro is the first of several to follow in coming months.

 

Ni James Sia

Usa ka seminar mahitungod sa paggambalay sa kalinaw diha sa pagkulokabildo sa nagkalain-laing pagtuo ang gipahigayon niadtong Hunyo 1-2, 2010 didto sa Southeast Asian Rural Social Leadership Institute (SEARSOLIN), ning siyudad sa Cagayan de Oro. Kining maong seminar, nga gitambungan sa atong halangdong arsobispo sa Cagayan de Oro, si Most Rev. Antonio J. Ledesma, S.J., D.D. gipangulohan ni Ginoong John Paul Lederach, usa ka banggiitang magtutudlo sa Kalibutanong Paggambalay sa Kalinaw didto sa Kroc Institute for International Peace Studies sa Unibersidad sa Notre Dame sa Indiana, Estados Unidos.

Kuyog ni Arsobispo Ledesma ang upat pa ka mga obispo sa atong Katolikong Simbahan sa nasud. Kining mga obispo mao sila si Most Rev. Colin Bagaforo, D.D. sa Arkidiyosesis sa Cotabato, si Most Rev. Angelito Lampon, D.D. sa Apostolic Vicariate sa Jolo, si Most Rev. Martin Jumoad, D.D. sa Prelature sa Isabela ug si Most Rev. Elenito Gallido, D.D. sa Diyosesis sa Iligan. Uban usab sa grupo sa mga Obispo sila si Rev. Fr. Stephen Broncano sa Diyosesis sa Butuan ug si Ms. Myrna Siose nga mirepresentar sa Episcopal Commission on Indigenous People (ECID) sa Arkidiyosesis sa Cagayan de Oro. Mitambong usab sa maong seminar ang representante sa Catholic Relief Services nga mao si Ms. Myla Leguro.

Ang pagkulokabildo nakapunting sa lima ka mga punto. Una, ang Kinatibuk-ang Kahulugan o Context (Unsa man ang mga kalihokan ug mga panghitabo didto sa matag Diyosesis sa mga nanambong nga mga Obispo ug Arsobispo). Ikaduha mao ang mga buluhaton ug mga panglimbasog o Efforts (Gi-unsa nila pagtubag ang mga situwasyon sa ilang tagsa-tagsa ka mga lugar). Ikatulo mao ang Entry Points (Unsa ang mga gilauman gikan sa bag-ong administrasyon). Ang ikaupat mao ang mga Kabatid nga makuha (Unsa man ang mga pagtulun-an ug mga kaalam nga makuha sa mga nanambong gikan sa mga kasinatian sa taga gawas sa atong nasud). Ang ikalimang punto mao ang Padayong Paglawig o moving forward (Unsa man ang mga plano nga ilang gihunahuna nga angayang buhaton sa umaabot).

Aduna nay mga kalambuan dinhi sa atong rehiyon tali niini nga pagkulukabildo sa nagkalain-laing Pagtuo. Sa Jolo, kini nga matang sa pagkulokabildo gipasiugdahan pinaagi sa pagtinabangay sa nagkalain-laing kahugpungan sa mga prohektong kalabot sa pagsugpo sa sakit nga HIV. Dinhi usab sa Arkidiyosesis sa Cagayan de Oro, ang atong halangdong Arsobispo mirepresentar sa Vatican isip usa ka Tigpaniid o Observer didto sa tigum sa mga Non-Aligned Movements nga dinhi gipahigayon sa Pilipinas. Gipaabot ni Arsobispo Ledesma ngadto sa mga tumatambong niini nga katiguman ang impormasyon nga ang mga Pilipinhong delegado ngadto sa United Nations nga halos tanan Katoliko, ug usab ang gikan sa Pakistan nga mga Muslim miduso sa mga programa tali sa Interreligious Dialogue kon Pagkulokabildo sa Nagkalin-laing Pagtuo.

Sa laing bahin, nahisgutan usab sa maong pagkulokabildo ang mga kalisud nga nasinati sa Diyosesis sa Isabela, Iligan ug Cotabato kabahin sa pagpalambo sa relasyon tali sa mga Kristiyanos ug mga Muslim. Sa tuig 2002, gikasugid nga adunay pakyas nga mga paningkamot nga gihimo sa Isabela. Nahisgutan ni Obispo Jumoad ang pipila ka mga pagpanghasi sa mga Muslim, apil na niini ang pagdagit sa tulo ka Kristiyanos sa dihang mibiyahe sila sa Basilan, ug ang pagkamatay sa usa ka Kristiyanong mayor human mihimo kini ug sugyot ug mga lakang sa pag-irog sa usa ka mosque aron maluag-luagan ang usa ka kalsada duol sa nahimutangan sa maong mosque. Sa Iligan, pipila usab sa mga kaparian ang nakasinati ug mga pagpanghasi sa ubang mga Muslim. Sa Cotabato, gisugid usab ni Obispo Bagaforo nga ang pagbomba sa Katedral sa Imaculada Concepcion sa Cotabato gituhoan nga usa ka pagbansay kon “test mission” sa mga bag-ong mga sakop sa Moro Islamic Liberation Front (MILF). Hinuon, nasinati usab niining mga lugara ang pagserbisyo sa daghang mga Muslim isip nga PPCRV volunteers sa mga lugar nga walay mga Kristiyanos.

Human gipakita ngadto sa mga namambong sa maong seminar ang uban pang mga panghitabo sa panagbangi didto sa South Africa ug Northern Ireland, misugyot si Professor Lederach ngadto sa mga Obispo nga lantawon nila ang mga maayong kasinatian tali sa IRD dinhi sa Mindanao, ipatunhay ang pagpakiglambigit sa mga kaparian ug mga Imam ug ang pagsugyot ngadto sa mga Kristiyanos ug mga Muslim nga walaon na ang mga armas ug sa pagsugod pagkinabuhi sa kalinaw. Agig pagsunod sa maong sugyot, ang mga Obispo mopahigayon og lain na usab nga seminar sa sunod nga bulan uban na usab sa laing katolikong autoridad sa pagpalambo sa kalinaw nga mao si Fr. Robert Schreiter, C.PP.S. ug ang professor sa Kroc Institute nga si Scott Appleby.

Sa laing bahin ang ECID mopasiugda usab og mga pagpahigayon sa mga pamalandong pastoral sa mga lugar diin daghan ang mga Muslim nga mga lumolupyo.